Ten teoretyczny podział nie wytrzymał jednak konfrontacji z praktyką. Trudno bowiem uznać za niesporne sprawy o zasiedzenie (gdzie jeden właściciel traci własność na rzecz drugiej strony), o ustanowienie służebności, o rozstrzygnięcie o sprawach rodziny, o władzę rodzicielską, o kontakty z dzieckiem, które wszczynane są przed sądem z reguły po wyczerpaniu polubownych negocjacji w sytuacji wyraźnego konfliktu stron. Niemniej, wszystkie ww. rodzaje spraw nadal zaliczane są przez ustawodawcę do postępowań nieprocesowych.

Ww. podział postępowań ma wpływ na zasadę podziału kosztów sądowych. O ile w postępowaniu procesowym zasadą jest, że koszty sądowe, w tym koszty poniesione przez drugą stronę, obciążają stronę przegrywającą (art. 98 kpc), o tyle w postępowaniu nieprocesowym – co do zasady każda ze stron ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie (art. 520 § 1 kpc).

Zasada ta modyfikowana jest przez § 2 art. 520 kpc, zgodnie z którym, jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości.

Dalszych wskazówek co do tego, w których sprawach interesy uczestników są sprzeczne udzielił Sąd Najwyższy m.in. w postanowieniu z 25.08.2011 r., II CZ 55/11, stwierdzając, iż: „W postępowaniu nieprocesowym interesy uczestników są sprzeczne np. w sprawach o stwierdzenie nabycia własności rzeczy przez zasiedzenie, o ustanowienie służebności albo w niektórych sprawach o ubezwłasnowolnienie lub z zakresu prawa rodzinnego; w sprawach tych powstaje wyraźna kontradykcja co do oczekiwanego wyniku sprawy, gdyż wnioskodawca oczekuje uwzględnienia wniosku, a będący w opozycji uczestnik jego oddalenia.”