Warunkiem skorzystania z tej możliwości jest uprzednie wyczerpanie drogi odwoławczej wskazanej w art. 37 KPA.
W związku z instytucją ww. skargi powstaje zagadnienie jaki wpływ na postępowanie sądowe zapoczątkowane taką skargą ma wydanie przez organ decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie administracyjne po wniesieniu tejże skargi.
W starszym orzecznictwie utrwalone było stanowisko, iż wydanie przez organ administracji decyzji w sprawie, w której złożono skargę na bezczynność, przed dniem wyznaczonym na rozprawę wyłącza możliwość uwzględnienia tej skargi, nawet wówczas, gdy taka decyzja podjęta została z naruszeniem terminu przewidzianego do jej wydania. Rozbieżności orzeczeń dotyczyły jedynie czy skarga taka winna być umorzona na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 PPSA czy też oddalona w myśl art. 151 PPSA. Uchwałą 7 sędziów z 26.11.2008 r. I OPS 6/08 NSA rozstrzygnął, iż w takim przypadku należy postępowanie umorzyć z uwagi na jego bezprzedmiotowość.
Powyższe orzeczenie wydane zostało jednak przed nowelizacjami art. 149 PPSA i obecnie należy je uznać za nieaktualne, co podkreślił NSA w postanowieniu z 26.07.2012 r., II OSK 1360/12.
Zgodnie ze stanowiskiem tam zawartym: „wydanie, w toku postępowania sądowego po wniesieniu skargi, przez organ administracyjny decyzji nie zwalania wojewódzkiego sądu administracyjnego z obowiązku rozpoznania skargi (…) w zakresie orzekania w przedmiocie stwierdzenia, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1 zdanie drugie P.p.s.a.) oraz w zakresie wymierzenia organowi grzywny z tego tytułu (art. 149 § 2 P.p.s.a.).
O uwzględnieniu skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można mówić nie tylko wówczas, gdy sąd zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu. Zgodnie bowiem z art. 149 § 1 zdanie drugie P.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę, jednocześnie stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, a stosownie do art. 149 § 2 P.p.s.a. w przypadku uwzględnienie skargi, sąd może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny. W konsekwencji uwzględnieniem skargi, w rozumieniu art. 149 P.p.s.a. jest również stwierdzenie, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz wymierzenie organowi grzywny.”
W odniesieniu do ww. Uchwały z 26.11.2008, I OPS 6/08 NSA w postanowieniu z 26.07.2012 podniósł, iż: „Stanowisko przyjęte w tej uchwale może być nadal aktualne w kwestii dotyczącej zobowiązania organu do wydania w określonym terminie aktu, albowiem tylko w tym przedmiocie, z uwagi na wydanie decyzji, postępowanie może stać się bezprzedmiotowe.”